Du học Mỹ ngày càng trở nên phổ biến đối với học sinh sinh viên (HSSV) trên toàn thế giới, và Việt Nam cũng không là ngoại lệ. Hệ thống giáo dục sau bậc trung học tại Mỹ rất da dạng. Bài viết này hướng đến mục đích giúp cho các bạn HSSV Việt Nam có được cái nhìn khái quát về nền giáo dục sau trung học tại đây.
Thông thường hệ thống giáo dục của Mỹ trước đại học bao gồm 12 năm học phổ thông. Do đó một sinh viên quốc tế có thể hoàn thành 12 năm học phổ thông trước khi đến học ở Mỹ. Đây là một cơ hội rất tốt cho các sinh viên nước ngoài muốn được đào tạo ở Mỹ. Điều nổi bật nhất trong hệ thống giáo dục của Mỹ là đa số các tổng thống, thủ tướng và các nhà lãnh đạo, nghiên cứu cao cấp đều có bằng cấp của Mỹ và tốt nghiệp đại học hoặc sau đại học trong hệ thống giáo dục của Mỹ. Hệ thống giáo dục của Mỹ là sự tổng hợp của các trường đại học nổi tiếng thế giới trong đó các chương trình học đều đạt đến đỉnh cao cùng với sự hiện đại nhất thế giới.
Nhìn chung, hệ thống các trường sau bậc trung học của Mỹ được xếp thành 5 loại:
Trường dạy nghề (Vocational/Technical School)
Dù rất ít sinh viên Việt Nam theo học tại các trường nghề, loại hình này khá phổ biến đối với các học sinh Mỹ. Phần lớn trong chương trình Đại Học, sinh viên được chuẩn bị với kiến thức bao quát. Ngược lại, các trường dạy nghề trang bị cho sinh viên kiến thức chuyên sâu vào một lãnh vực nhất định: cơ khí, kỹ thuật hỗ trợ xét nghiệm y khoa, sữa chữa vi tính – điện tử… Học phí tại các trường nghề thường khá thấp so với các lọai hình khác. Từ 2 đến 3 năm, sau khi sinh viên đã hoàn tất các khóa học và các kì thi qui định, giấy chứng nhận hoặc bằng Cao Đẳng sẽ được cấp tại lễ tốt nghiệp. Phần lớn các SV theo học tại trường nghề đơn giản do sở thích cá nhân hoặc muốn theo đuổi một ngành mới. Những người lớn tuổi đã có sẵn kĩ năng chuyên môn chọn học tại đây nhằm nâng cao thêm chuyên môn của mình.
Cao đẳng Cộng đồng (Community College)
Đối với sinh viên quốc tế lần đầu tiên đến Mỹ, sốc văn hóa (cultural shock) và trở ngại trong việc giao tiếp bằng tiêng Anh là điều không tránh khỏi. Vì thế, Cao đẳng cộng đồng trở thành điểm dừng chân lí tưởng. Đây là nơi có số lượng sinh viên Việt Nam theo học nhiều nhất, dựa vào những ưu điểm sau:
 Học phí tại các trường Cao đẳng Cộng đồng thấp hơn rất nhiều so với các trường đại học.
 Quy mô lớp học tại đây khá nhỏ: thông thường mỗi lớp có khoảng 20-30 sinh viên.
 Chương trình học nhẹ nhàng hơn và các giáo sư cũng đưa ra những tiêu chuẩn/ yêu cầu ít hơn từ phía sinh viên.
 Sau khi hoàn tất 2 năm học, sinh viên chuyển tiếp thẳng lên các trường đại học 4 năm.
Ngoài ra, nhằm bước đầu làm quen với ngôn ngữ và đời sống tại Mỹ, SV quốc tế có thể đến đây theo học các lớp tiếng Anh, tập thực hành nghe/ nói tiếng Anh cũng như làm quen với tốc độ giảng dạy và những khác biệt của phương pháp giáo dục Mỹ.
Đối với HSSV Mỹ, quyết định theo học hệ cao đẳng chi phối bởi nhiều yếu tố. Một số đơn giản cảm thấy hài lòng với những ngành nghề chỉ yêu cầu văn bằng 2 năm. Một số khác lấy lớp để nâng cao chuyên môn và mở rộng kiến thức (Cao đằng cộng đồng và trường nghề giống nhau ở điểm: cả hai không qui định tuổi. Một số trường cao đẳng, còn được gọi là Junior College, vừa có cả chương trình của Cao đẳng Cộng đồng, vừa có cả chương trình của một trường dạy nghề).
Phần lớn sinh viên học tại đây đã lớn tuổi, đi làm hoặc đã có gia đình. Họ thường chọn học bán thời gian (part-time) để có có thể vừa hoàn tất chương trình vừa đi làm và chăm sóc gia đình. Ngoài ra, còn có một số SV sau khi tốt nghiệp trung học vẫn chưa quyết định được ngành nghề thích hợp cho mình. Họ đến với Cao đẳng Cộng đồng như một điểm dừng chân tạm thời, lấy những lớp học khái quát để tìm hiểu thêm về sở thích bản thân. Bên cạnh đó, các sinh viên đang theo học tại các trường Đại Học cũng có thể đăng ký một số lớp tại trường Cao Đẳng nhằm giảm bớt gánh nặng học phí cũng như áp lực công việc từ trường đại học lớn. Các lớp học sẽ được chuyển tiếp vào trường Đại Học mà sinh viên đó đang theo học.
Đại học công lập (Public University)
Các trường Đại Học công lập lớn như Đại Học California tại San Francisco hay Đại Học Virginia là một trong số những học viện nghiên cứu xuất sắc của Mỹ. SV tại đây có nhiều cơ hội tiếp xúc với các đề tài nghiên cứu nổi tiếng và gặp gỡ các SV từ mọi sắc tộc trên thế giới. Nơi đây cũng là điểm quy tụ rất nhiều giáo sư có danh tiếng trong chuyên môn. Một số lợi thế của SV theo học tại một trường đại học lớn từ năm đầu tiên so với những SV chuyển tiếp từ Cao đẳng Cộng đồng:
 Họ được làm quen dần với khối lượng công việc đồ sộ cũng như những yêu cầu khắt khe từ các giáo sư.
 Đa số SV mới chuyển lên từ Cao đẳng Cộng đồng trải qua một khoảng thời gian cần thiết để điều chỉnh nhịp độ làm việc cũng như phương pháp học.
Do vậy, các SV Đại học có khả năng hoàn tất chương trình học 4 năm của mình trong một khoảng thời gian ngắn hơn, trong khi các SV chuyển tiếp từ Cao Đẳng Cộng Đồng có thể phải bỏ ra thời gian nhiều hơn.
Tại các trường Đại học công lập, học phí dành cho SV trong tiểu bang (in-state students) thấp hơn một nửa so với SV ngoài tiểu bang và SV quốc tế (gọi chung là out-of-state students). Tuy vậy, một số trường tại các tiều bang như Texas, nếu SV quốc tế dành được học bổng xuất sắc từ $1000 trở lên, SV đó có thể đươc chế độ học phí như SV trong tiểu bang.
Đại học tư thục (Private University)
Có thể nói đây là loại hình giáo dục đắt tiền nhất nước Mỹ và cũng là nơi sản sinh ra nhiều nhân tài ở mọi lãnh vực, ví dụ Trường Đại Học Harvard (Massachussette), Đại Học Yale (Connecticut). Khác với các trường công lập, học phí của SV bản xứ và SV quốc tế tại trường đại học tư thục đều như nhau. Điều kiện xét tuyển vào các trường đại học tư thục nói trên khá khó khăn và đầy tính cạnh tranh, thậm chí cho cả SV bản xứ. Tuy nhiên, vẫn có một số SV Việt Nam theo học tại các trường này và còn đạt được nhiều suất học bổng bán phần đến toàn phần.
Tại đây, SV thường được rèn luyện thói quen và khả năng tự học cao. SV được tiếp cận và giảng dạy bởi những giáo sư hàng đầu nước Mỹ, đôi khi có cả những giảng viên thỉnh giảng, hay những chuyên gia hàng đầu trên thế giới. Hiện nay, theo bảng xếp hạng của US News, trường Đại Học Princeton (New Jersey) đang giữ vị trí đứng đầu danh sách 100 trường Đại Học xuất sắc nhất của Mỹ.
Liberal Arts College
Các trường đại học thuộc loại hình này ít được biết đối với phần lớn HS-SV Việt Nam. Tôi có cơ hội được nói chuyện với nhiều bạn HS tại Việt Nam. Nhiều bạn hiểu lầm hệ thống Liberal Arts College là một dạng như Community College vì từ “College” làm các bạn liên tưởng đến “Cao đẳng”. Nhưng trên thực tế, Liberal Arts College là hệ thống đại học 4 năm, bao gồm công lập (public liberal art college) và tư thục (private liberal art college). Điểm khác nhau duy nhất: “Liberal Arts College” nhỏ hơn các “University” về khuôn viên trường học cũng như số lượng giảng viên và sinh viên. Đa phần các trường đại học 4 năm này chỉ có hệ thống đại học hệ cử nhân. Một số ít trường có thêm chương trình sau đại học.
Các lý do HS tại Mỹ và HS quốc tể chọn Liberal Arts College là đích đến:
 Khuôn viên nhỏ bé giúp các HS thân thuộc với nhau hơn.
 Với lớp học nhỏ và tỉ lệ SV khá ít, các SV có nhiều thời gian và cơ hội tiếp cận với giảng viên trong giờ học cũng như ngoài lớp. Điều này nâng cao hiệu quả giảng dạy một cách đáng kể.
 Số lượng lớn các họat động ngoại khóa cũng góp phần thu hút các SV nộp đơn.
 Đa số tại các trường Đại học lớn nơi có nhiều đề tài nghiên cứu, vốn tài trợ tập trung chủ yếu vào luận án nghiên cứu của các sinh viên cao học và tiến sĩ. Ngược lại, ở các trường Đại Học nhỏ như Liberal Arts, sinh viên hệ cử nhân luôn là điểm chú ý đầu tiên.
Thông tin chi tiết vui lòng liên hệ đại diện tuyển sinh tại HCM:
Văn phòng du học PHONG VÂN
ĐC : Lầu 3. 19 Bà Huyện Thanh Quan, P6, Q3, TP.HCM
Tel: ( 08 ) 6660 2319 - 6678 0892 Fax: (08) 6291 4147
Hotline: 090 8888 516
Yahoo: phongvanduhoc ; phongvanduhoc2 ;
Email: [email protected] Website: phongvanduhoc.edu.vn
Văn Phòng Phong Vân chuyên: Làm hồ sơ visa du học và du lịch tất cả các nước như: Mỹ, Anh, Úc, Singapore, Thụy Sĩ, Hà Làn,.. Miễn phí làm hồ sơ du học Singapore, các nước không cần Visa. Tặng vé máy bay du học cho một số Quốc gia, hỗ trợ chăm sóc Sinh viên trong thời gian học, sắp xếp nhà ở cho Sinh viên. Nhận điền đơn phỏng vấn Ds160 Mỹ, Nhận hồ sơ xét học bổng các nước... liên hệ chúng tôi để được tư vấn miễn phí.
Đến với PHONG VÂN là sự lựa chọn sáng suốt của bạn …!!!